Những ngày này, tại Hợp tác xã Quyết Tâm (xã An Nhơn, huyện Đạ Tẻh) đông đảo bà con Tày, Nùng tham gia các công đoạn sản xuất rượu đòng đòng. Sau dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022 vừa qua, thì đây là lần thứ 2 Hợp tác xã Quyết Tâm sản xuất rượu đòng đòng từ nếp quýt với hương thơm nồng, êm dịu đặc trưng từ đòng đòng.

Lựa chọn và thu hoạch đòng đòng là công đoạn quan trọng đầu tiên để sản xuất rượu đòng đòng nếp quýt

Theo bà Hoàng Thị Oanh - Hợp tác xã Quyết Tâm (xã An Nhơn), nguyên liệu chính để làm rượu đòng đòng nếp quýt được chọn lựa rất kỹ càng từ đòng đòng đang ở “thì con gái” và hoàn toàn được trồng hữu cơ, không sử dụng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Thời gian chọn đòng đòng chỉ kéo dài khoảng 1 tuần nên mọi công đoạn sản xuất rượu đòng đòng được thực hiện hết sức khẩn trương, gấp rút. 

Sau khi thu hoạch, nhân công tiến hành công đoạn bóc tách đòng nếp quýt

Trong đợt này, khi cánh đồng lớn An Nhơn với hàng trăm héc ta nếp quýt vụ Hè - Thu năm 2022 đang bắt đầu làm đòng, cũng là lúc Hợp tác xã Quyết Tâm thuê nhân công lựa chọn đòng đòng để ngâm rượu. Ruộng lúa làm nguyên liệu được trồng tách biệt hoàn toàn với cánh đồng lớn An Nhơn. 

Sau khi cắt, hơn 10 nhân công tập trung lựa chọn, bóc tách những đòng lúa nếp căng mọng sữa non. Sau đó, đòng đòng được rửa sách bằng rượu trắng rồi cho vào bình ngâm với rượu nếp quýt với tỷ lệ tương ứng. Công đoạn ngâm rượu đòng đòng nếp quýt được chuẩn bị khá công phu, với cách bày trí đẹp mắt có tính thẩm mỹ cao.

Đòng đòng nếp quýt ngâm rượu căng mọng sữa non lúa nếp quýt “thì con gái”

Bà Hoàng Thị Oanh cho biết: “Theo quy trình thì rượu đòng đòng nếp quýt sau thời gian ngâm từ 2 - 3 tháng là có thể sử dụng. Nhưng để thời gian càng lâu thì hương vị của rượu càng thơm ngon, êm dịu và có vị ngọt thanh. Hiện, giá của rượu đòng đòng nếp quýt được bán ra thị trường từ 800 ngàn đồng - 4 triệu đồng/bình (với các loại từ 5 - 25 lít/bình). Phần lớn sản phẩm rượu đòng đòng nếp quýt được sản xuất từ đơn đặt hàng của khách. Trong thời gian tới của vụ Đông - Xuân (vào khoảng tháng 10 âm lịch), chúng tôi sẽ tiếp tục ngâm rượu đòng đòng để phục vụ cho thị trường Tết Nguyên đán”.

Đòng đòng được cho vào bình bày trí đẹp mắt

Theo người dân địa phương, nếp quýt có nguồn gốc từ đồng bào dân tộc Tày, Nùng ở Tây Bắc di thực về trồng tại Đạ Tẻh từ những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ 20. Nhờ hợp thổ nhưỡng, khí hậu nên hạt lúa tròn đầy, dẻo thơm. Đặc biệt, chỉ vùng đất xã An Nhơn và một phần thị trấn Đạ Tẻh mới canh tác được nếp quýt và cho chất lượng, năng suất cao nhất.

Sản phẩm nếp quýt đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu độc quyền “Nếp quýt Đạ Tẻh” từ năm 2016 và đã có mặt trên bản đồ Gạo đặc sản Việt Nam. Hiện nay, tỉnh Lâm Đồng đã cấp tem truy xuất nguồn gốc cho 1 hợp tác xã, 3 cơ sở kinh doanh và 1 doanh nghiệp sử dụng. 

Công đoạn cho rượu nếp quýt với tỷ lệ tương ứng vào ngâm với đòng đòng

Đặc biệt, từ năm 2019, sản phẩm này đã được công nhận và xếp hạng 4 sao trong chương trình OCOP tại Lâm Đồng, góp phần cho thương hiệu nếp quýt càng khẳng định tên tuổi trên thị trường. Thị trường chủ lực là các tỉnh, thành Nam bộ như Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Vũng Tàu… Riêng nếp quýt hữu cơ được doanh nghiệp đứng ra tổ chức liên kết để sản xuất, bao tiêu rồi xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Hiện nay, gạo nếp quýt được có giá bán từ 30 - 32 ngàn đồng/kg.

Nguồn: BaoLamDong.vn